આ વખતે ગુજરાતની ચૂંટણીમાં ભાજપ-કોંગ્રેસ વચ્ચે બરાબરનો જંગ જામ્યો છે. છેલ્લી પાંચ ટર્મથી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપ કોઈ પડકાર વિના જ સરળતાથી કોંગ્રેસ સામે જીતી રહ્યો છે. પણ, છેલ્લા બે દાયકા કરતા વધુ સમયથી રાજયમાં સત્તાથી દૂર રહેલી કોંગ્રેસ આ વખતે ઘણી વધારે આક્રમક દેખાઈ રહી છે. પણ, ઈતિહાસ સાક્ષી છે કે, છેલ્લી ઘડીએ કોંગ્રેસ પાણીમાં બેસી જાય છે. મતદારોને પોતાની તરફ આકર્ષિત કરવામાં કે પછી બૂથ લેવલના આયોજનમાં કોંગ્રેસના પ્રયાસો કયાંકને કયાંક નબળા પડે છે અને એટલે જ છેલ્લા બે દાયકામાં તે ભાજપથી મતોની દ્રષ્ટિએ થોડા માટે પાછળ રહી જાય છે.૨૦૧૨ની વિધાનસભાની ચૂંટણીની જ વાત કરીએ તો ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે મતોનો તફાવત માત્ર ૯ ટકાનો હતો. ભાજપને મળેલા મતોની ટકાવારી ૪૭.૮૫ ટકા હતી, જયારે કોંગ્રેસને ૩૮.૯૩ ટકા મત મળ્યા હતા. કોંગ્રેસને સૌથી વધુ નડતા હોય તો તે છે અપક્ષો. જે ગત ચૂંટણીમાં ૫.૮૩ ટકા મત લઈ ગયા હતા. જયારે કેશુભાઈ પટેલની ગુજરાત પરિવર્તન પાર્ટી (જીપીપી) ૩.૬૩ ટકા મત લઈ ગઈ હતી. આ બધા મતો ભાજપ વિરોધી જ હતા. જયારે બાકીના મતો નાના-નાના પક્ષોમાં વહેંચાઈ ગયા હતા. જેના કારણે કોંગ્રેસ સત્તાથી દૂર રહી ગઈ હતી. એ કારણે જ આ વખતે કોંગ્રેસ તેની સામે અન્ય પક્ષ-અપક્ષ ઓછા રહે તેવી કવાયતમાં લાગી ગઈ છે.ભાજપ વિરોધી મત અન્ય પક્ષોમાં વહેંચાઈ ના જાય તે માટે જ કોંગ્રેસે ૨૦૧૭ની વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા આમ આદમી પાર્ટીમાં તોડફોડ કરી. એનસીપી સાથે પણ વાટાઘાટો ચાલી રહી છે, જેથી તે ગણી-ગાંઠી બેઠકો પર જ લડે. એનસીપીને ૨૦૧૨માં ૦.૯૫ ટકા મત મળ્યા હતા. આ જ રીતે જો કોંગ્રેસ બહુજન સમાજ પાર્ટી સાથે ગોઠવણ પાડી શકશે તો દલિત સમાજના મોત પણ વહેંચાઈ જતા અટકી જશે. સમાજવાદી પાર્ટી ૦.૨૬ ટકા મત લઈ ગઈ હતી. તે ઉપરાંત ભાજપ સામે મેદાને પડેલા ‘પાસ’ના કન્વીનર હાર્દિક પટેલ, દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણી સાથે બેઠકો કરી તેમને કોંગ્રેસની સાથે લાવવા કોંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી પોતે પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. ઠાકોર સેનાના નેતા અલ્પેશને તો પહેલેથી જ કોંગ્રેસ સાથે હાથ મિલાવવા મનાવી લીધો છે. આ બધાની વચ્ચે પ્રવિણ રાય નામના એક અન્ય યુવા આંદોલનકારી સાથે કોંગ્રેસ સંપર્કમાં છે. આ બધી જ કવાયત કોંગ્રેસ ગત ચૂંટણીમાં મતોમાં જ ૯ ટકાનો તફાવત રહી ગયો હતો તે દૂર કરવા જ કરી રહી છે.કોંગ્રેસ માટે સૌથી મોટો પડકાર તો અપક્ષો છે. જે ગત ચૂંટણીમાં ૫.૮૩ એટલે કે કોંગ્રેસને ભાજપથી જેટલા મત ઓછા મળ્યા હતા તેમાંથી ૭૦ ટકા મત લઈ ગયા હતા. તેમાંથી બધા ભાજપ વિરોધી મત ના હોય તો પણ ઘણા બધા મત ભાજપ વિરોધી જ હોય છે અને તે કોંગ્રેસને મળવાને બદલે સ્થાનિક ઉમેદવારો લઈ જતા હોય છે, અને ભાજપ આ જ સ્ટ્રેટેજી પર કામ કરતું રહ્યું છે. તે વ્યુહાત્મક રીતે કેટલાક અપક્ષોને ઊભા કરે છે કે પછી કોંગ્રેસના ઉમેદવારનું નામ હોય તેવું જ નામ ધરાવતા બે-પાંચ ઉમેદવારોને ઊભા રાખી દે છે, જેથી મતદારોમાં કન્ફયુઝન ઊભું થાય અને મતો કોંગ્રેસને ન મળે.જોકે, કોંગ્રેસ માટે એક રાહતની વાત છે કે, આ વખતે ભાજપથી છેડો ફાડીને ઊભો હોય તેવો એક પણ પક્ષ આ વખતે નથી. પણ, કોંગ્રેસથી અલગ થયેલા શંકરસિંહ વાઘેલા સમર્થિત જન સંકલ્પ પાર્ટી આ ચૂંટણીમાં કેવો ભાગ ભજવે છે, તે જોવું રહ્યું.કોંગ્રેસ માટે આ વખતે પોતાની પરંપરાગત વોટબેંક જાળવી રાખી નવા મતદારોને કેટલા આકર્ષી શકે છે તેના પર ઘણો બધા આધાર છે. દર વખતની જેમ ચૂંટણી સમયે કોંગ્રેસમાં થતા ડખા આ વખતે હજુ સુધી બહાર આવ્યા નથી. વળી, કોંગ્રેસ માટે એન્ટી ઈન્કમ્બન્સી, નોટબંધી-જીએસટીથી નારાજગી તેમજ પાટીદાર, ઓબીસી, રાજપૂત અને દલિત વર્ગના આંદોલનો ફાયદાકારક બની શકે છે.૨૦૧૨ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપને ૪૭.૮૫ ટકા, કોંગ્રેસને ૩૮.૯૩ ટકા, અપક્ષોને ૦૫.૮૩ ટકા, જીપીપીને ૦૩.૬૩ ટકા, બીએસપીને ૦૧.૨૫ ટકા, જનતા દળ(યુ)ને ૦.૬૭ ટકા, એનસીપીને ૦.૯૫ ટકા, અન્યને ૦.૩૫ ટકા, એસપીને ૦.૨૬ ટકા, લોજપા ૦.૨૦ ટકા, સીપીઆઈ (એમ)ને ૦.૦૮ ટકા મત મળ્યા હતા.
